Luật Việc làm năm 2025 có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, mang đến những thay đổi lớn trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Các quy định mới tập trung vào giải pháp phòng ngừa thất nghiệp và linh hoạt các chế độ hưởng nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động.

Quy định rõ đối tượng bắt buộc tham gia BHTN

So với Luật Việc làm năm 2013, Luật Việc làm năm 2025 đã mở rộng độ bao phủ nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong bối cảnh thị trường lao động thay đổi. Theo quy định tại Điều 31 của Luật mới, các nhóm đối tượng sau đây sẽ thuộc diện tham gia BHTN bắt buộc:

Người lao động có hợp đồng từ 1 tháng trở lên: Trước đây, Luật Việc làm 2013 chỉ quy định bắt buộc tham gia BHTN đối với HĐLĐ/HĐLV có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên. Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2026, người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên sẽ thuộc đối tượng tham gia BHTN. Quy định này áp dụng ngay cả khi hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng nội dung thể hiện việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

Người làm việc không trọn thời gian: người lao động làm việc không trọn thời gian được đưa vào diện tham gia BHTN nếu có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất. Đây là thay đổi nhằm bảo vệ quyền lợi cho nhóm lao động linh hoạt, vốn ngày càng phổ biến trong nền kinh tế hiện đại.

Người quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã có hưởng lương: Luật mới cũng luật hóa quy định tham gia BHTN đối với người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp, thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc hợp tác xã... có hưởng tiền lương. Trước đây, đối tượng này chưa được quy định rõ trong Luật Việc làm 2013 mà chỉ được đề cập tại các văn bản hướng dẫn dưới luật.

Bên cạnh đó, Luật Việc làm năm 2025 cũng giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc tham gia BHTN đối với các đối tượng khác có việc làm, thu nhập ổn định trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, tạo cơ chế mở để tiếp tục mở rộng độ bao phủ trong tương lai. Việc xác định đối tượng tham gia BHTN, được đồng bộ với việc xác định đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Rút ngắn thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp

Một trong những thay đổi có lợi trực tiếp cho người lao động là việc rút ngắn thời gian giải quyết hưởng trợ cấp. Theo Luật Việc làm năm 2025 ( khoản 3, điều 39), thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) được tính từ ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ, thay vì ngày làm việc thứ 16 như quy định của Luật Việc làm năm 2013. Việc này giúp người lao động tiếp cận nguồn hỗ trợ tài chính nhanh chóng hơn trong giai đoạn khó khăn khi mất việc làm.

Ví dụ: Người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng TCTN vào ngày 02/01/2025, hồ sơ được xét duyệt, thẩm định trong vòng 10 ngày làm việc và xác định thời điểm hưởng là ngày làm việc thứ 11 không tính các ngày nghỉ lễ, tết, thứ 7, chủ nhật, tức là vào ngày: 19/01/2025

Thống nhất một mức trần hưởng trợ cấp thất nghiệp

Luật Việc làm năm 2025 (khoản 1, Điều 39) đã thống nhất mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa. Theo đó, mức hưởng hằng tháng vẫn bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp như Luật Việc làm năm 2013, nhưng mức tối đa không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo tháng do Chính phủ công bố.

Quy định này thay thế cho sự phân biệt trong Luật năm 2013 quy định mức trần dựa trên mức lương cơ sở đối với khu vực nhà nước và lương tối thiểu vùng đối với khu vực doanh nghiệp.

Bổ sung chế độ hỗ trợ tiền ăn khi tham gia đào tạo nghề

Tại Luật Việc làm năm 2025 (Điều 37), chế độ "Hỗ trợ học nghề" trước đây được đổi tên thành "Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề", theo đó. người lao động trong thời gian tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề sẽ được bổ sung hỗ trợ tiền ăn trong thời gian học bên cạnh hỗ trợ học phí. Quy định này nhằm khuyến khích người thất nghiệp tích cực tham gia đào tạo lại, sớm quay trở lại thị trường lao động, thay vì chỉ tập trung vào việc nhận trợ cấp bằng tiền.

Quy định chặt chẽ hơn về điều kiện không được hưởng trợ cấp

Luật Việc làm năm 2025 (khoản 1, Điều 38) sửa đổi quy định về trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp liên quan. Cụ thể, người lao động nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, thay vì quy định là "đã hưởng lương hưu" như Luật Việc làm năm 2013. Ngoài ra, Luật cũng bổ sung quy định chấm dứt hưởng trợ cấp theo đề nghị của người lao động. Hoặc người lao động đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật theo quy định của Bộ Luật Lao động thì cũng không được hưởng TCTN.